Khi nói đến các bệnh da liễu thường gặp thì không thể không nhắc đến bệnh viêm da cơ địa.
Hiện nay, bệnh có thể gặp ở tất cả mọi độ tuổi, giới tính. Tuy viêm da cơ địa dị ứng không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng lại là bệnh dễ tái phát, gây ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, thẩm mỹ, sức khỏe, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Cùng tìm hiểu viêm da cơ địa là gì cũng như nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa sẽ giúp bạn nhận biết bệnh sớm, chủ động phòng tránh, điều trị kịp thời.
Viêm da cơ địa là gì
Bệnh viêm da cơ địa là một loại viêm nhiễm ở da biểu hiện cấp tính, bán cấp hay mãn tính. Bệnh còn có thể gọi với các tên khác như chàm thể tạng, sẩn ngứa besnier, eczema, liken đơn dạng mãn tính,…
Một trong những đặc điểm quan trọng của viêm da cơ địa dị ứng là rất dễ tái phát và xuất hiện ở nhiều đối tượng, tuy nhiên trẻ em vẫn có nguy cơ mắc phải cao nhất và mức độ bệnh thay đổi theo thời gian, khi không điều trị bệnh sẽ ngày càng chuyển biến nặng hơn.
Viêm da cơ địa có yếu tố di truyền, chung huyết thống thường là xuất hiện ở những người bị hen phế quản, hen suyễn, viêm mũi dị ứng,… một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm đó là viêm da cơ địa có lây không?
Các bác sĩ chuyên khoa cho biết mặc dù bệnh có thể di truyền từ bố mẹ sang con tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào cho thấy viêm da cơ địa lây từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc với vùng da bị nhiễm bệnh hay dùng chung đồ.
Do đó, bạn không nên quá lo lắng khi sống chung với người mắc bệnh viêm da dị ứng cơ địa.
Nguyên nhân viêm da cơ địa
Lý do gây viêm da cơ địa là gì không phải ai cũng biết. Thực tế cho thấy hiện nay tỉ lệ người mắc bệnh cao, nguy cơ bị bội nhiễm ở da cũng tăng lên. Có rất nhiều yếu tố dẫn đến bệnh viêm da cơ địa dị ứng trong đó có thể kể đến là:
Di truyền
Nguyên nhân gây viêm da cơ địa chưa được xác định chính xác nhưng theo nghiên cứu nếu trong gia đình bạn có bố hoặc mẹ mắc bệnh lý da liễu này thì con cái sinh ra có tỉ lệ bị viêm da cao hơn so với những người bình thường.
Dị ứng thực phẩm
Cơ địa người bệnh bị dị ứng với một số loại thức ăn như hải sản, trứng, sữa, thức ăn lạ, đậu phộng, đậu tương,cá, bột mì, dị ứng với sự thay đổi thất thường của không khí,…
Bệnh lý khác
Viêm da cơ địa có thể xuất hiện nếu như người bệnh đang mắc hoặc có tiền sử bị hen, viêm mũi dị ứng, các bệnh về gan,…Khi chức năng thải độc của gan có bất thường sẽ tích tụ nhiều chất độc trong cơ thể dễ dẫn tới các bệnh ngoài da như ngứa, phong, viêm da cơ địa,…
Do gen sinh sản Filaggrin
Filaggrin là một loại protein có vai trò cân bằng độ ẩm trên da khi bị đột biến gen này sẽ dẫn tới khô da và tăng khả năng mắc bệnh viêm da cơ địa.
Bên cạnh đó, độc tố của vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococus aureus) kích thích hoạt hóa T limpho và đại thực bào, Dị ứng nguyên nội sinh cũng dễ gây nên các triệu chứng viêm da.
Môi trường
Những người thường xuyên làm việc trong môi trường ô nhiễm, chứa các chất độc hại, thuốc lá, khí thải công nghiệp, người có sức đề kháng kém, ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, uống ít nước,… Khi đó các tác nhân gây bệnh có thể dễ dàng xâm nhập và gây tổn thương cho da.
Triệu chứng viêm da cơ địa
Thông thường, khi mắc bệnh viêm da cơ địa, người bệnh sẽ thấy các triệu chứng sau:
Ngứa ngáy
Đây là biểu hiện điển hình của bệnh, bạn có cảm giác ngứa da, cơn ngứa xuất hiện rất thường xuyên, đặc biệt là khi vào ban đêm, thời tiết trở lạnh, nhiệt độ giảm xuống rõ rệt làm da bị khô. Vì ngứa ngáy nên cực kỳ khó chịu, càng gãi càng ngứa dữ dội hơn và dễ gây tổn thương lên các vùng da.
Da bị sưng phù
Đi kèm với dấu hiệu ngứa là trên da nổi lên những đám mẩn đỏ, hồng không rõ ranh giới mà có xu hướng lan rộng. Bạn có thể nhìn thấy các đám sẩn, mảng sẩn, da sưng, phù nề, đóng vảy tiết. Những triệu chứng này dễ dàng quan sát được bằng mắt thường.
Mụn nước tiết dịch
Sau một thời gian không điều trị viêm da cơ địa sẽ có những chuyển biến xấu đi, các mụn nước tiết dịch, sau vài ngày tự vỡ hoặc do vết gãi, chà sát tạo nên các vết trợt gây bội nhiễm hình thành nên các mụn mủ và vảy tiết vàng, rất dễ bị nhiễm trùng da.
Dấu hiệu toàn thân
Ngoài những biểu hiện ngoài da, viêm da cơ địa còn có thể dẫn tới các triệu chứng khác như: viêm kết mạc mắt, hen, viêm mũi dị ứng, viêm họng,… ngứa ngáy cùng thương tổn trên da làm người bệnh tự ti, cảm thấy mệt mỏi, chán ăn và có thể có sốt nhẹ.
Các vị trí thường gặp
Tay
Viêm da có thể gặp ở nhiều vị trí và ở bàn tay, ngón tay, kẽ tay, lòng bàn tay là hay gặp nhất. Thống kê cho thấy có 20-80% người trưởng thành có dấu hiệu viêm da cơ địa ở tay.
Mặt
Ở trẻ em đa số các trường hợp ngứa, đỏ da, mụn nước nông, dễ vỡ thường gặp ở mặt, hai bên má. Trong khi đó, viêm da cơ địa ở người lớn thường thấy các biểu hiện bệnh ở quanh mí mắt, môi với dấu hiệu da khô, bong vảy.
Ngoài ra, triệu chứng viêm da cơ địa dị ứng còn gặp ở bàn chân với các triệu chứng như dày da lòng bàn chân, khô da, da cá, đôi khi bị nổi mẩn, chảy mủ,…
Thường gặp ở độ tuổi nào
Như đã nêu trên, độ tuổi nào cũng có nguy cơ mắc bệnh viêm da cơ địa. Cụ thể:
Trẻ em
Trẻ sơ sinh có thể bị viêm da cơ địa khi 2 hoặc 3 tháng tuổi. Nguyên nhân có thể là do di truyền từ bố mẹ, sức đề kháng yếu, môi trường ô nhiễm, khói bụi,… Khi bị bệnh sẽ thấy trẻ bị phát ban đột ngột, ngứa, da khô và đóng vảy,… viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện ở da đầu trán, má,…
Trẻ mắc bệnh thường quấy khóc, khó chịu, khó ngủ, da rất dễ nhiễm trùng, trầy xước. Các nốt mụn nước nổi trên da khi cọ xát với ga giường hay quần áo sẽ phồng rộp lên, chảy nước và dễ lây lan sang những vùng da khác.
Các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo ngay khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường trên, cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám sớm để được các bác sĩ chuyên khoa tư vấn cách chữa viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh thích hợp, tránh làm bệnh nặng hơn và ngăn ngừa nguy cơ tái phát.
Viêm da cơ địa ở trẻ em có thể khởi phát ở tuổi dậy thì. Dấu hiệu ban đầu của bệnh là những mảng mảng ban màu đỏ, hồng, xuất hiện ở cổ, cổ tay, cổ chân, nếp gấp ở khuỷu tay, đầu gối, ở tay, chân,… Mảng sẩn có vảy, sưng phù nề, màu sáng hoặc tối và gây ngứa ngáy khiến trẻ rất khó chịu.
Người lớn
1-3% dân số ở độ tuổi trưởng thành trên thế giới mắc bệnh viêm da cơ địa dị ứng. Bệnh gây khô da, hình thành nhiều mụn nước, nổi sẩn đỏ dẹt trên da, da rất dễ kích ứng, ngứa ngáy dữ dội. Các mảng sẩn gặp nhiều ở nếp gấp khuỷu tay, đầu gối hoặc gáy.
Bệnh mức độ nặng mảng sẩn có thể lây lan ra toàn thân, sần có vảy, bệnh tái đi tái lại nhiều lần nhất là khi gặp phải các yếu tố gây dị ứng như thức ăn, môi trường, nhiệt độ khiến da dày lên và sẫm màu hơn so với phần da còn lại.
Những mảng lichen hóa đôi khi còn kèm theo triệu chứng khác như: viêm ngứa họng, hen, viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc mắt,… Viêm da cơ địa không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại là bệnh gây mất thẩm mỹ trên da.
Vì ngứa ngáy nên người bệnh càng gãi nhiều làm mụn nước vỡ, dịch tiết ra khiến vết thương càng thêm nghiêm trọng. Càng kéo dài mà không được chữa trị đúng cách sẽ để lại di chứng và có nhiều vết sẹo trên da.
Hơn nữa, ngứa ngáy và tái phát nhiều lần còn ảnh hưởng đến sinh hoạt, làm giảm chất lượng cuộc sống.
Cách chữa trị viêm da cơ địa
Điều trị viêm da cơ địa cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa người bệnh và bác sĩ chuyên khoa. Tùy theo tình trạng, mức độ viêm, độ tuổi, cấp tính hay mãn tính mà sau khi thăm khám bạn sẽ được chỉ định phương pháp điều trị thích hợp.
Một số cách chữa bệnh viêm da cơ địa được áp dụng nhiều hiện nay đó là:
Chữa bằng thuốc
Thuốc trị viêm da cơ địa bằng tây y thường là thuốc kháng sinh dưới dạng uống và thuốc bôi. Thuốc Corticosteroid, uống kháng Histamin, thuốc bạt sừng bong vảy, thuốc làm ẩm da, mỡ kháng sinh,… có tác dụng chống ngứa, chống viêm, chống nhiễm trùng, chống khô da,…
Ưu điểm khi trị viêm da cơ địa bằng cách này là cho tác dụng nhanh chóng, các triệu chứng bệnh thuyên giảm ngay lập tức, người bệnh cảm thấy dễ chịu, không còn ngứa ngáy,…
Mặc dù vậy thuốc bôi viêm da cơ địa hay các loại thuốc uống cũng có nhược điểm là thuốc dễ gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bên cạnh đó, dùng quá nhiều, lạm dụng hay dùng không đúng thuốc sẽ dẫn tới nhờn thuốc, kháng thuốc gây khó khăn cho việc chữa trị sau này. Do đó, người bệnh nên cân nhắc, tham khảo ý kiến bác sĩ khi muốn dùng thuốc chữa viêm da cơ địa.
Chữa bằng đông y
Đông y chữa bệnh viêm da cơ địa bằng các thảo dược tự nhiên, an toàn cho sức khỏe người bệnh, ít khi gây ra tác dụng phụ. Thuốc dùng để trị bệnh da liễu này có nhiều loại như thuốc uống, thuốc bôi, thuốc ngâm rửa,…
Chữa bằng lá trầu không
Cả y học hiện đại và y học cổ truyền đều khẳng định lá trầu không có tính kháng khuẩn mạnh, trừ phong, sát trùng, kháng khuẩn và tiêu viêm, làm sạch các thương tổn trên da nên rất hữu ích với người mắc bệnh da liễu như viêm da cơ địa, nổi mề đay,…
Cách dùng như sau:
- Lấy lá trầu không rửa sạch sau đó vò nát, nhẹ nhàng chà lên vùng da bị bệnh.
- Hoặc cho lá trầu không vào cốc nước sôi, vắt lấy nước cốt, để nguội rồi dùng để rửa da bị viêm.
Chữa viêm da cơ địa bằng lá khế: Ít ai biết được rằng, lá khế trong đông y còn có tác dụng phong nhiệt, giải độc, sát khuẩn, giảm ngứa, lợi tiểu, tiêu viêm,… viêm da cơ địa tắm lá gì?
Bạn có thể dùng lá khế rửa sạch, ngâm với nước muối pha loãng, để ráo, vò nát cho vào nồi nấu sôi, khi nước nguội bớt thì dùng tắm và vệ sinh vùng da bị viêm.
Bên cạnh đó, ăn các món ăn từ khế như khế chua ướp đường, sườn non kho khế chua,… cũng là cách trị viêm da cơ địa hiệu quả.
Cây thuốc khác
Lá lốt, mò trắng, tang diệp, ô rô, lá đơn đỏ,… Các bài thuốc uống có tác dụng thanh nhiệt, giải độc ở thận, gan, mát gan, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Bài thuốc ngâm rửa đông y giúp sát khuẩn, tiêu viêm, tăng độ đàn hồi cho da, mềm da, làm sạch da. Kết hợp cùng bài thuốc bôi làm lành vết thương, tăng khả năng phục hồi của da.
Chữa viêm da cơ địa bằng thuốc nam và đông y mặc dù an toàn nhưng hiệu quả còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người, khả năng hấp thu của thảo dược tự nhiên chậm hơn so với thuốc tây.
Vì vậy đối với cách trị viêm da cơ địa này, người bệnh cần phải hết sức kiên trì, dùng thuốc trong thời gian dài. Những trường hợp không thuyên giảm, bệnh mức độ nặng, tốt nhất bạn nên đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa da liễu uy tín, không nên tự ý chữa trị tại nhà.
Viêm da cơ địa kiêng ăn gì
Chữa bệnh viêm da cơ địa và phòng tránh bệnh tái phát trở lại thì chế độ ăn uống hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng.
Người bệnh nên kiêng ăn các thực phẩm dễ gây dị ứng da như hải sản (cua, tôm, hàu, hến, ốc,…), thịt bò, thịt gà, trứng, nhộng tằm, sữa, bơ,… vì nó sẽ khiến bệnh thêm trầm trọng, gia tăng các cơn ngứa ngáy. Nên tránh xa các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá, nước ngọt có gas,…
Những thực phẩm nên ăn khi gặp triệu chứng viêm da cơ địa là rau xanh, hoa quả tươi như bắp cải, bưởi, cam, chanh, súp lơ, cà chua,… các loại thực phẩm như cá, thịt lợn, nấm, gạo, ngô, khoai, bột mì,… nên uống nhiều nước.
Ngoài ra, trị viêm da cơ địa, bạn cũng cần hạn chế ăn các thức ăn có chứa nhiều dầu mỡ, đường, thức ăn đóng hộp,…
Nhiều bệnh nhân mắc bệnh viêm da cơ địa có phản ứng với các yếu tố thời tiết cho nên khi trời trở lạnh nên chú ý tránh gió lùa vào, mặc đồ kín, ấm,…
Người dị ứng với phấn hoa nên tránh tiếp xúc với hoa, trường hợp bắt buộc thì nên đeo kính, đeo khẩu trang để phòng ngừa nguy cơ bệnh tái phát.
Bên cạnh đó, nên xây dựng lối sống lành mạnh, giữ tâm trạng thoải mái, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, dùng xà phòng ít kích ứng,…
Trên đây là những giải đáp về bệnh viêm da cơ địa là gì nguyên nhân triệu chứng cách chữa trị hiệu quả. Viêm da cơ địa là bệnh có thể chữa khỏi nếu như được chữa trị đúng cách, chủ động phòng tránh bệnh, lựa chọn cơ sở y tế uy tín.
Mọi thắc mắc về bệnh lý da liễu này bao gồm cả cách điều trị, dấu hiệu, chi phí, dùng thuốc các bạn hãy bình luận phía dưới để được các chuyên gia tư vấn miễn phí nhé.
